Wawelheuvel in Krakau

Aan de rivierzijde van de Wawel staat een beeld van een vuurspuwende draak, de Smok Wawelski (‘smok’ betekent draak in het Pools). Het monster zou volgens de legende in de grot onder de heuvel hebben geleefd. Van daaruit terroriseerde hij de omgeving en roofde de schapen van de boeren.

Koning Krakus, die in de burcht op de heuvel woonde, beloofde de hand van zijn dochter aan de man die de draak zou verslaan. Een eenvoudige schoenmaker, Skuba, verzon een list.

Hij vulde een schaapsvel met pek en zwavel, naaide die dicht en zette dat voor de grot. Gulzig vrat de draak het op en omdat het gevulde schaap in zijn maag brandde, dronk hij de rivier leeg, zwol op en spatte uiteen.

Zoals beloofd, beloonde de dankbare koning de schoenmaker met de hand van zijn dochter. Ze leefden nog lang en gelukkig.

Vuurspuwende draak

Nog steeds is de Wawel een oord van draken en koningen. De Smok Wawelski staat in brons gegoten voor zijn grot, waar hij echt vuur spuwt. In de kathedraal, die boven de stad uittorent, vind je de tombes van alle Poolse koningen en koninginnen vanaf de veertiende eeuw, net als die van Poolse culturele sterren zoals de dichters Adam Mickiewicz en Juliusz Słowacki. Het is een van de heiligste plekken van Polen.

Als het helder is kun je vanaf de kantelen van de Wawel het Tatragebergte zien liggen.

Ergens in de tussengelegen hoogvlakte, niet ver van het mondaine Zuid-Poolse wintersportoord Zakopane, ontspringt de Wisła, die bij Krakau aangezwollen is tot brede stroom, en die, nadat zij Warschau is gepasseerd, bij Gdańsk in het noorden van het land uitmondt in de Baltische Zee.

Sta je nu op de grote, ruime vlakte bij de kathedraal, dan kun je je maar moeilijk voorstellen dat de Wawel ooit haast een stad op zich was.

De lege ruimte ontstond pas nadat het Oostenrijkse leger de bebouwing afbrak om begin negentiende eeuw een groot exercitieterrein te creëren. Dat was nodig, omdat alle gebouwen, met uitzondering van de kathedraal, toen dienst deden als kazerne.

The Lost Wawel

Van de oudste bebouwing op de heuvel is weinig over, maar geheel onzichtbaar is die niet. De stenen omtrek op het grote, lege plein valt het meest op. Dat is alles wat rest van twee vroegmiddeleeuwse kerken en een gebouw uit ca. 1550. In 1803 maakten de kerken plaats voor het exercitieterrein en in 1848 onderging het gebouw hetzelfde lot.

Koop een kaartje voor de tentoonstelling ‘The Lost Wawel’ en je ziet de resten van een van de oudste kerken van het land, de Felix- en Adauctuskapel.

Het gebouwtje ligt onder de oude paleiskeukens, maar de muren zijn nog prima te zien. Wanneer het kerkje is gebouwd is zoals vaker onzeker, maar ergens tussen 960 en 1020 achten historici aannemelijk.

Het vergt wat extra inspanning om nog een reliek van circa duizend jaar geleden te ontwaren.

Loop je in de onderdoorgang die naar de binnenplaats van het paleis leidt, dan kom je links een opening met traliewerk tegen.

Daardoorheen kijk je naar het voor bezoekers niet toegankelijke pleintje tussen de kathedraal en het paleis, waar in het plaveisel (de tegels, niet de stenen) een rode omtreklijn is aangebracht. Daar stond de Gereonkerk, een Romaanse kerk die vermoedelijk begin elfde eeuw achter de kathedraal is gebouwd.