Delen:

Rynek (Grote Markt) in de Oude Stad van Warschau

De Rynek is het hart van de Oude Stad van Warschau, niet ver van het Koninklijk Paleis. Volledig herbouwd na de Tweede Wereldoorlog is het nu een bruisend plein vol terrasjes en panden in vrolijke kleuren. In het midden van het plein staat een fiere zeemeermin, de Syrenka.

Lang geleden vormde de Rynek, de Grote Markt, het economische centrum van Warschau. Dat was al zo in de veertiende eeuw, in het prille begin van de stad. De bebouwing was toen uitsluitend van hout.

De overblijfselen van het oudste stenen gebouw van Warschau stammen weliswaar uit de eerste helft van dezelfde eeuw, maar dat het maar om één huis gaat, illustreert dat stenen gebouwen eerder uitzondering dan regel waren. Het bewuste stenen huis stond aan de Krzywe Kołostraat, een zijstraat van de markt.

kaart van de Rynek (Grote Markt) met de zeemeermin in de Oude Stad van Warschau
Klik of zoom in op het kaartje voor een grote versie

Laat de ruimte van de markt op je inwerken, een flinke rechthoek met aan alle zijden bebouwing die ongeveer even hoog is.

De houten huizen zijn er natuurlijk allang niet meer en zelfs middeleeuwse sporen zijn schaars. Hier en daar zie je nog een gotische stenen deurlijst.

Op nr. 31, het hoekpand, kan je een van de schaarse, oude beelden zien die bewaard zijn gebleven. Het is een Anna-te-Drieën: Maria, haar moeder Anna en het kindje Jezus.

Het bijzondere is dat het uit een lokale werkplaats kwam en dus geen import was zoals het gros van de kunst in de twintiger jaren van de zestiende eeuw. De voorstelling was toen populair in Europa. Ook in Nederland vind je er veel exemplaren van.

Syrenka, de zeemeermin

Uiteraard stond het stadhuis op de markt, zoals het een stadhuis betaamt, maar niet vanaf het allereerste begin.

De eerste bestuurders en schepenen kwamen bijeen in het pand dat ooit op nummer 19 stond. Toen in de vijftiende eeuw het Warschause stadsbestuur meer leden, taken en macht kreeg, verrees een echt stadhuis.

Het vroeg-vijftiende-eeuwse gebouw is vaak verbouwd, maar nadat het marktplein in de Oude Stad rond 1800 aan belang had ingeboet, werd het in 1817 afgebroken. Waar het stond, zie je gelukkig nog wel, want in het plaveisel zijn met lichtgrijze straatstenen de contouren aangegeven.

geïllustreerde versie van het beeld van de Syrenka zeemeermin op de Rynek in de Oude Stad van Warschau

Midden op het plein staat nu geen stadhuis meer, maar het beeld van een zeemeermin met een fontein.

Voor een stad die diep landinwaarts ligt, is het misschien niet het meest voor de hand liggend symbool, maar toch is de Syrenka Warszawska, Warschause zeemeermin, sinds mensenheugenis het wapen van Warschau. Maar dan wel één die geëvolueerd is.

Op de oudste bewaarde stadsstempel is het wezen eerder half draak dan half vis. Het heeft twee poten met vogelachtige klauwen, vleugels, een geschubd onderlijf en draagt een zwaard en een schild.

In de loop van de tijd verloor het beest zijn poten en vleugels en kreeg het een uitgesproken vrouwelijk en elegant bovenlichaam, zoals op het plein.

Voor de volledigheid vermelden we dat het beeld weliswaar in 1855 op het plein is neergezet, maar recent door een kopie is vervangen. Het origineel is nu een museumstuk.

Praktische tips Praktische tips

De vrolijke Grote Markt trekt veel bekijks. Het kan er dan ook beredruk zijn, zeker in het hoogseizoen.

In de omgeving van het plein zijn een aantal bezienswaardigheden te vinden, waaronder de bescheiden kathedraal van Warschau, de Barbakan, overblijfsel van de vestingwerken, en de (niet zo nieuwe) Nieuwe Stad.

Museum van Warschau

Wil je meer weten over de geschiedenis van de stad, bezoek dan het Museum van Warschau. De hoofdvestiging huist in elf panden aan de noordzijde van het marktplein, van nummer 28 tot nummer 42. Het is in 2017 gemoderniseerd.

Het museum is een mengelmoes van objecten, foto’s en schilderijen die met Warschau te maken hebben, zoals een schoteltje van Hotel Bristol gesigneerd door Pablo Picasso of een gedetailleerde, historische stadskaart uit 1762.

de Syrenka zeemeermin op een straatpaaltje in Warschau
De zeemeermin is volop aanwezig in het Warschause straatbeeld. Hier siert ze een paaltje

Het doorgetrokken pand telt zes verdiepingen, met veel verschillende kamers – elk met een eigen thema. Leuk om doorheen te lopen en zo snel een indruk te krijgen van de stad door de eeuwen heen.

Op de bovenste verdieping is een panoramaterras met fraai uitzicht over de daken van de Oude Stad. In de gerestaureerde kelders waan je je in de Middeleeuwen.

Voor de prijs hoef je het niet te laten, want een entreekaartje kost 20 złoty, ongeveer 4,50 euro. Toegang is gratis op donderdag. De museumwinkel beschikt over een mooi, breed aanbod; een goede plek om een bijzonder souvenirtje te vinden. (Museum van Warschau: Rynek Starego miasta 28-42, Warschau)

Weet waar je eet Weet waar je eet

Op het plein zijn tal van cafés en terrasjes. Zoals het zich laat raden, zitten daar veel tourist traps tussen. Rondom het beeld van de zeemeermin staan bankjes, waar je even kunt gaan zitten en genieten van de levendigheid om je heen.

Swietoszek Tartuffe

Op de Rynek kun je prima een drankje doen. Maar wil je goed dineren, dan loop je beter iets verder. Net om de hoek aan de zuidoost-kant bevindt zich in een fraai lokaal het restaurant Świętoszek Tartuffe.

Onder fijnproevers is Świętoszek al ruim dertig jaar een begrip in Warschau.

De chef serveert (lichte) gerechten uit de Poolse keuken, met veel aandacht voor seizoen en streek. Voor 10 à 20 euro heb je er een hoofdgerecht van topkwaliteit. De desserts zijn hemels, de bediening hartelijk. Buiten zitten, met mooi uitzicht, is ook mogelijk. (Świętoszek Tartuffe: Jezuicka 6-8, Warschau)

Shabby Chic Coffee & Wine

De księgarnio-kawiarnia, de boekhandel annex café, is een bekend concept in Polen. Steeds vaker installeren boekhandels een zitgedeelte waar men iets kan drinken en eten. Cafés verleiden de bezoeker tot een langer verblijf met uitpuilende boekenkasten.

Shabby Chic Coffee & Wine Bar is een fijn voorbeeld van een leescafé, op enkele minuten lopen van de Rynek.

Verlaat de Rynek aan de zuidkant richting het Koninklijk paleis, maar sla meteen rechtsaf, en neem vervolgens de eerste straat links. In Shabby ontsnap je even aan de drukte van de Oude Stad. Installeer je op een van de bankjes en pak een (Engelstalig) boek erbij.

Je kunt er terecht voor een smakelijk ontbijt of lunch (of allebei!). De handgemaakte cake en taarten zijn heerlijk. De bediening is warm, vlot en enthousiast. Je kunt ook aan een tafeltje buiten zitten. (Shabby Chic Coffee & Wine Bar: Piwna 20-26, Warschau)

Delen: